Uống sữa đậu nành – một thói quen tốt cần được duy trì đều đặn

Xu thế dùng thực phẩm từ thực vật đang được nhiều nước ủng hộ bởi việc tiêu thụ thực phẩm động vật quá nhiều có thể gây hậu quả không tốt cho sức khỏe. Vậy người tiêu dùng nên cân bằng dinh dưỡng như thế nào mới hợp lý?

Báo Phụ Nữ đã trao đổi với TS.BS. Trần Thị Minh Hạnh - thành viên Ban Chấp hành Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TP.HCM để giúp bạn đọc có thể xây dựng một thói quen dinh dưỡng lành mạnh và bền vững hơn.

q7c.jpg

Bác sĩ Minh Hạnh: “Chế độ ăn lành mạnh có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh lý mãn tính như tim mạch, đái tháo đường, ung thư…”. Ảnh: NVCC

Thưa bác sĩ, hiện nay, sữa thực vật đang được nhiều quốc gia quan tâm trong nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày. Vậy ở Việt Nam, người dân đã chú ý sử dụng sữa thực vật chưa?

Tại Việt Nam, người dân từ lâu đã sử dụng sản phẩm từ đậu nành để làm thức uống bổ dưỡng và giải khát. Hiện nay, sữa thực vật đang trở nên phổ biến hơn tại nhiều quốc gia trên thế giới, và được sử dụng thay thế sữa tươi trong trường hợp dị ứng đạm sữa bò hoặc không dung nạp đường lactose trong sữa. Bên cạnh đó, việc sử dụng các sản phẩm từ thực vật cũng được ưa chuộng hơn do lợi ích của chế độ ăn thực vật và tình trạng bệnh tim mạch ngày càng gia tăng.

Tại Việt Nam, sữa đậu nành là loại sữa thực vật được sử dụng phổ biến nhất. Sữa đậu nành có nguồn đạm có giá trị sinh học cao, đầy đủ các acid amin thiết yếu và có mùi vị thơm ngon, dễ uống.

Xin bác sĩ nói rõ hơn sữa đậu nành có vai trò gì trong việc xây dựng lối sống cân bằng và khỏe mạnh?

Để có một cơ thể khỏe mạnh, chế độ ăn uống nên bao gồm nhiều trái cây và rau quả, cắt giảm muối, ăn đa dạng các thực phẩm giàu đạm từ động vật và thực vật, thay chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa.

Đậu nành nói chung và sữa đậu nành nói riêng có thành phần dinh dưỡng rất phù hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng. Nó cung cấp protein chất lượng cao tương đương với sữa bò, các khoáng chất như magiê, kali, kẽm, và vitamin B, E, K, C. Ngoài ra, sữa đậu nành có ít chất béo bão hòa và chứa nhiều acid béo không bão hòa đa (omega-3 và omega-6) phù hợp với những người có rối loạn chuyển hóa lipid máu và tăng cholesterol máu, hỗ trợ tốt cho sức khỏe tim mạch.

Đối với những người cần kiểm soát cân nặng thì sữa đậu nành là lựa chọn tuyệt vời nhờ năng lượng thấp, ít béo, ít đường và hàm lượng chất xơ cao hơn so với sữa bò. Uống sữa đậu nành đều đặn mỗi ngày là đều rất nên duy trì thường xuyên.

Thưa bác sĩ, từ tuổi nào trở lên nên sử dụng sữa đậu nành? Sữa đậu nành và sữa thực vật có thể thay thế hoàn toàn sữa động vật không?

Sữa đậu nành và sữa thực vật có thể thay thế một phần sữa động vật để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể nếu được sử dụng với mức độ vừa phải và là một phần của chế độ ăn uống cân đối giữa đạm động vật và thực vật.

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sữa mẹ là thức ăn tốt nhất. Khi không bú mẹ nữa, trẻ có thể chuyển sang sử dụng sữa công thức phù hợp với độ tuổi. Nếu trẻ có dị ứng hoặc không dung nạp sữa bò, bác sĩ nhi khoa có thể khuyên dùng sữa đậu nành đặc biệt có tăng cường vi chất dinh dưỡng.

Đối với trẻ em từ 5 tuổi trở lên và người trưởng thành khỏe mạnh, sữa đậu nành có thể sử dụng hàng ngày để bổ sung dinh dưỡng với lượng không quá 500ml mỗi ngày. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng sữa đậu nành được sản xuất theo quy trình công nghệ bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh, có nhãn hiệu, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và có thời hạn sử dụng.

Mỗi loại sữa đều có ưu và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào chế độ ăn uống, tình trạng sức khỏe, tuổi tác, nhu cầu dinh dưỡng, khả năng hấp thu và sở thích cá nhân của mỗi người mà có thể chọn lựa loại sữa phù hợp với bản thân.

q7d.jpg

Sữa đậu nành có hàm lượng đạm tốt, nhiều vitamin, khoáng chất, rất phù hợp với mọi thành viên trong gia đình. Ảnh: TL

Vậy để có một cơ thể khỏe mạnh và tự tin, chúng ta nên thay đổi chế độ ăn uống như thế nào cho hợp lý?

Để thay đổi chế độ ăn uống, chúng ta nên tăng cường việc ăn nhiều rau và trái cây, giảm muối và đường, ăn đa dạng các nguồn đạm từ động vật và thực vật, và thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa. Ngoài ra, chúng ta cần hạn chế tiêu thụ rượu, thuốc lá và các loại thực phẩm có hàm lượng đường và chất béo cao.

q7e.jpg

Trong gia đình nên luôn sẵn có các sản phẩm thực vật tốt cho sức khỏe để thường xuyên sử dụng cho cả nhà. Ảnh: NVCC

Thói quen sử dụng các sản phẩm thực vật tốt cho sức khỏe đòi hỏi chúng ta cần kiên trì và quyết tâm; vậy bác sĩ có những lời khuyên nào để giúp độc giả xây dựng thói quen này một cách hiệu quả?

Muốn chăm sóc sức khỏe, chúng ta cần hiểu rõ mục tiêu của mình và tại sao cần phải tăng cường các sản phẩm thực vật trong chế độ ăn uống. Sau đó, chúng ta cần chuẩn bị tâm lý để vượt qua giai đoạn khó khăn khi bắt đầu thay đổi.

Có một cách hiệu quả để xây dựng thói quen này là đặt ra từng mục tiêu nhỏ và thực hiện từ từ. Chúng ta có thể bắt đầu bằng cách thay thế một vài bữa ăn trong tuần bằng các món ăn từ thực vật hoặc thêm nhiều rau củ vào món ăn hàng ngày.

Ngoài ra, chúng ta có thể tham gia vào các cộng đồng có cùng mục tiêu để động viên nhau và cùng thực hiện việc thay đổi thói quen dinh dưỡng. Trong gia đình, chúng ta nên cùng nhau áp dụng thói quen mới bằng cách luôn sẵn có các sản phẩm thực vật tốt cho sức khỏe để thường xuyên sử dụng cho cả nhà.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng việc xây dựng thói quen sử dụng các sản phẩm thực vật cho sức khỏe là một quá trình. Chúng ta cần kiên trì và không nản lòng khi gặp khó khăn. Khi thực hiện đúng cách, thói quen này sẽ đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần của chúng ta.

Việc thay đổi chế độ ăn uống cần thời gian khoảng bao lâu để có thể thấy được hiệu quả, giúp người dùng có thêm động lực?

Thói quen ăn uống lành mạnh không chỉ dừng ở việc thay đổi một vài loại thực phẩm, mà cần có sự đa dạng và cân bằng giữa các nhóm thực phẩm theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, được điều chỉnh phù hợp cho từng cá nhân.

Thời gian cần để cảm nhận được hiệu quả của việc thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh phụ thuộc vào thể trạng của mỗi người. Tuy nhiên, nếu duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và kết hợp với thói quen vận động thể lực thường xuyên, thì sau vài tháng sẽ có thể cảm nhận được sự thay đổi tích cực về sức khỏe và tinh thần.

Cảm ơn bác sĩ.